Teoria e Evolucionit dhe teza e seleksionimi natyror u trajtua në menyre të detaluar nga Charles Darwin në librin e tij „Origina e species“ (The origin of species), botuar në vitin 1859. Në vitet rreth 1930s, seleksionimi natyror i Darwinit u kombinua me rregullat e trashegimise se Mendelit duke cuar në lindjen e të ashtequajtures Teoria Sintetike e Evolucionit. Eshte pikerisht kjo teori ajo qe krijoi themelet e Biologjise Moderne.
Koncepti i evolucionit, si origjine e perbashket dhe transformim i species, shfaqet se paku qe prej shekullit 6 para Krishtit në vepren e filozofit grek Anaximander. Në shekullin e 18te, koncepti i evolucionit trajtohet nga shume shkollare të kohes, me i spikaturi nder tyre Lamarck. Lamarck do të dilte në 1809 me idene se transformimi i specieve ndodhte si rezultat i trashegimise se pershtatjeve të fituara nga prinderit gjate jetes se tyre femijeve (Lamarckismus). Idete e perfaqesuara nga lamarckizmi do të konsideroheshin në Angli jo vetem si rrezik per rendin politik dhe religjioz, por edhe të papranueshme nga rrethet akademike.
Në vitin 1859, Charles Darwin dhe Alfred Russel Wallace do të paraqisnin para shoqates Linneus të Londres dy punime per Teorine e Evolucionit dhe seleksionin natyror. Të dy punimet terhoqen shume pak vemendje, në kontrast me vemendjen qe terhoqi një vit me vone botimi i Origjines se Species se Darwinit. Gradualizmi dhe seleksioni natyror, dy nga tezat e Teorise se Evolucionit u priten fillimisht me rezistence të madhe. Perfaqesuesit e Lamarkizmit do të argumentonin se, psh, rosat e kishin fituar lekuren notuese nepermjet perpjekjeve të tyre të vazhdueshme per të notuar dhe jo nepermjet seleksionimit natyror të rosave me lekure midis gishtave midis rosave qe nuk e kishin kete lekure. Duke qene se eksperimentet nuk arriten kurre të mbeshtesin teorine lamarkiste, kjo ju dorezuar Teorise se Evolucionit. Darwini, nga ana e tij, nuk arriti të shpjegonte mekanizmin e trashegimise se tipareve nga brezi në brez, dhe perse variantet e ndryshme të ketyre tipareve nuk perzieheshin gjate procesit të trashegimise. Kete mekanizem do ta shpjegonte në vitin 1865 Gregor Mendel, kerkimet e të cilit vertetonin se tiparet trashegohen sipas një ligjesie të mirepercaktuar.
Rizbulimi i vepres se Mendelit në 1990 do të conte në ndarje të gjeneticieneve dhe biostaticieneve në dy grupe, njeri mbeshteste modelin darwinian të evolucionit, tjetri ate mendelian. Polemika do të mbyllej në vitet 1930 nga biologet rreth Ronald Fischer, të cilet duke i kombinuar të dy modelet, Seleksionin natyror darwinian me rregullat mendeliane të trashegimise cuan në lindjen e Teorise Sintetike të Evolucionit, të njohur ndryshe edhe si Neodarwinizem. Teoria sintetike e perkufizon evolucionin si ndryshueshmeria në kohe e shpeshtesise/frekuences relative të aleleve (frekuenca alelike) në një një popullate.
Me zbulimin e materialit gjenetik, ADNse, prej Oswald Avery në 1944 dhe me deshifrimin e struktures se ADNse nga James Warson dhe Francis Crick në 1953 u arrit, perfundimisht, të identifikohej baza fizike e trashegimise. Qe prej ketij momenti, Gjenetika dhe Biologjia Molekuare jane shnderruar në dy shtylla të rendesishme të Biologjise se Evolucionit.
Nuk ka komente:
Posto një koment